កាលព្រះពោធិសត្វសោយព្រះជាតិជាវិធុរបណ្ឌិត ក្នុងនគរឥន្ទបត្ត ថ្ងៃមួយ មានយក្សមួយ ឈ្មោះថា បុណ្ណកៈ បានចាប់ព្រះអង្គ ដោយប្រាថ្នានឹងសម្លាប់ហើយនាំហឫទ័យទៅថ្វាយវរុណនាគរាជ ដើម្បីសុំរៀបការនឹងព្រះរាជធីតាឈ្មោះ ឥរន្ទតី ពេលនោះ វិធុរបណ្ឌិតប្រាថ្នានឹងសម្តែងសាធុនរធម៌ គឺគុណធម៌របស់មនុស្សល្អឲ្យយក្សស្តាប់ ទើបបានពោលជាគាថាថា៖
យាតានុយាយី ច ភវាហិ មាណវ
អល្លញ្ច បាណឹ បរិវជ្ជយស្សុ
មា ចស្សុ មិត្តេសុ កទាចិ ទុព្ភី
មា ច វសំ អសតីនំ និគច្ឆេ ។
“ម្នាលមាណព អ្នកចូរដើរតាមផ្លូវដែលគេដើរហើយ អ្នកចូរវៀរ គឺកុំដុតបាតដៃទាំងទទឹក អ្នកកុំប្រទូស្តមិត្ត ក្នុងកាលណាមួយ អ្នកកុំលុះអំណាច នៃស្រីដែលប្រកបដោយអសទ្ធម្ម” ។
គុណធម៌របស់មនុស្សល្អ ដែលវិធុរបណ្ឌិតពោលក្នុងគាថានេះ មាន ៤ ប្រការគឺ
១. ចូរដើរតាមផ្លូវដែលគេដើរហើយ
២. កុំដុតបាតដៃទាំងទទឹក
៣. កុំប្រទូស្តមិត្រ
៤. កុំលុះអំណាចនៃស្ត្រី
ពន្យល់
គុណធម៌ដំបូង គឺ យាតានុយាយី ភវាហិ ( អ្នកចូរដើរតាមផ្លូវដែលគេដើរហើយ ) ផ្លូវដែលជនដទៃដើរហើយ គឺឧបការៈដែលជនដទៃធ្លាប់ធ្វើទុកដល់ខ្លួន ។
ពាក្យថា “ចូរដើរតាមផ្លូវដែលជនដទៃដើរហើយ” មានន័យថា ចូរតបស្នងឧបការៈរបស់បុគ្គលទាំងនោះ មួយទៀត អ្នកធ្វើគុណប្រយោជន៍ដល់ជនដទៃនោះ ចែកចេញជា ២ ពួក ពួកទី ១ ហៅថា យាយី ( អ្នកដើរមុន ) គឺ អ្នកធ្វើឧបការៈមុន ពួកទី ២ ហៅថា អនុយាយី ( អ្នកដើរតាមក្រោយ ) គឺ អ្នកតបស្នងសងគុណ ដូច្នោះ គុណធម៌របស់មនុស្សល្អប្រការដំបូង ទើបសំដៅយកការតបស្នងសងគុណដល់អ្នក ដែលធ្លាប់ធ្វើឧបការៈមកដល់ខ្លួនយើងនុ៎ះឯង ។
គុណធម៌ប្រការទី ២ គឺ អល្លញ្ច បាណឹ បរិវជ្ជយស្សុ ( កុំដុតបាតដៃទាំងទទឹក ) ដៃដែលទទឹក គឺដៃស្តាំ ព្រោះដៃស្តាំជាដៃដែលយើងយកមកប្រើចាប់អាហារ ដោយលាងដៃមុនហើយទើបចាប់ ការមិនដុតដៃដែលទទឹក ទើបសំដៅដល់ កុំដុតដៃស្តាំរបស់ខ្លួន សេចក្តីនេះប្រៀបធៀបនឹងការមិនប្រទូសរ៉ាយអ្នកមានឧបការគុណ តាមផ្លូវកាយ វាចា និងចិត្ត ។
គុណធម៌ប្រការទី ៣ គឺ មា ចស្សុ មិត្តេសុ កទាចិ ទុព្ភី ( កុំប្រទូស្តមិត្រ ក្នុងកាលណាមួយ ) គឺ មិនគប្បីទ្រុស្តមិត្រសម្លាញ់ដែលទុកចិត្តយើងឡើយ ។
គុណធម៌ប្រការទី ៤ គឺ មា ច វសំ អសតីនំ និគច្ឆេ ( កុំលុះក្នុងអំណាចរបស់ស្ត្រី ) គឺ កុំធ្វើខុសតាមផ្លូវកាយ ឬវាចា ដោយអំណាចនៃសេចក្តីស្រឡាញ់ ។
